Jak falownik reguluje obroty silnika elektrycznego?

Czasami potrzebujemy, by silnik elektryczny pracował dokładnie z taką prędkością obrotową, jaką sobie zażyczymy. Niestety w normalnych warunkach nie jest to możliwe, o ile do pewnego stopnia można regulować motor na prąd stały, o tyle wersje na prąd przemienny (sieciowy) są całkowicie niepodatne na taką regulację. Sprawdzamy co można wtedy zrobić.

Zmiana częstotliwości
Najpierw wyjaśnijmy sobie czym jest w ogóle prąd przemienny. Otóż charakteryzuje się on częstotliwością, która polega na zmianie napięcia od wartości szczytowej dodatniej do szczytowej ujemnej i odwrotnie. Zmiany te zachodzą 50 razy na sekundę i właśnie od ich ilości zależy jakie obroty osiągną silniki elektryczne. Stąd można już łatwo wysnuć wniosek, że to nie zmiana napięcia jest tutaj najbardziej istotna, ale właśnie częstotliwości. Nie ma jednak prostego sposobu by to zrobić, potrzebne jest specjalne urządzenie, zwane falownikiem. Po wprowadzeniu do niego parametrów naszego silnika, automatycznie będzie on dostosowywał zarówno napięcie jak i ilość zmian prądu na sekundę, by silnik pracował tak jak chcemy.

Precyzyjna regulacja
Wykorzystanie falowników jest bardzo szerokie. Można za ich pomocą realizować prosty system „soft start”, gdzie silnik rozpędzany jest powoli, zamiast od razu być podłączanym pod 230 V lub 400 V. Dzięki temu nawet bardzo duże jednostki mogą być uruchamiane z obciążeniem, bez ryzyka wyłączenia się bezpieczników. Falowniki wykorzystuje się jednak przede wszystkim do płynnej zmiany prędkości obrotowej i dostosowywania jej do aktualnych potrzeb. Droższe urządzenia potrafią przeprowadzać regulację tak płynnie, że nadadzą się do sterowania wyjątkowo dokładnymi maszynami, takimi jak choćby tokarki czy frezarki CNC. Możliwa jest również zmiana kierunków obrotów silnika bez konieczności przełączania jakichkolwiek przewodów.

W handlu znajdziemy zarówno falowniki jednofazowe jak i trójfazowe. Te drugie najczęściej potrafią obsłużyć także silniki na 230 V, są więc uniwersalne. Każde urządzenie posiada wbudowane funkcje „soft start”, regulacji prędkości obrotowej, zmiany kierunku obracania się motoru, a także możliwość jego nagłego zatrzymania, poprzez zwarcie wyjścia.